Dzisiejszy artykuł to kontynuacja wątku na temat organizacji, zajmujących się zarządzaniem prawami autorskimi artystów. Jeśli jeszcze nie wiesz, czym zajmują się takie organizacje, zapraszam Cię tutaj KLIK. Dzisiaj na warsztat bierzemy słynny ZAiKS, cieszący się lepszą lub gorszą sławą wśród twórców. Przybliżę Ci, czym się zajmuje, do kogo kieruje swoją ofertę i jak się w nim odnaleźć.
Podobno ludzie dzielą się na tych, którzy robią kopie zapasowe i na tych, którzy dopiero będą je robić. Myślę, że doskonale rozumiesz to zdanie, jeśli kiedykolwiek spalił Ci się dysk twardy, przestał działać pendrive albo np. zalałeś laptopa kawą. Jeśli nie miałeś tej wątpliwej przyjemności i nie straciłeś nigdy ważnych dokumentów, zdjęć czy gotowej pracy naukowej tuż przed oddaniem, to masz ogromne szczęście! Mimo tego, gorąco Cię namawiam: zadbaj o backup.
Już wiesz, że bycie nieskrępowanym etatem artystą to coś dla Ciebie? Przebierasz niecierpliwie nogami na samą myśl o pracy bez paskudnego szefa lub dyrektora nad głową? Wspaniale, ale na razie wstrzymaj konie, bo jest jeszcze kilka rzeczy o których warto pomyśleć zanim podejmiesz decyzję o rzuceniu bezpiecznego etatu.
Niektórzy mówią, że freelancerem trzeba się urodzić – ja faktycznie nie wyobrażam sobie pracować na etacie. Miałam kilka razy taką możliwość, m.in. w instytucji kultury i w dużej firmie komercyjnej. Zawsze jednak na ostatniej prostej się wycofywałam, bo nie wyobrażałam sobie tego siedzenia 8 godzin dziennie, dojazdów w korkach no i oczywiście oddalenia od muzyki. Zawsze w przeliczeniu okazywało się, że więcej jestem w stanie zarobić bez etatu, pracując jednocześnie dla kilku orkiestr lub zleceniodawców. Niestety ma to swoje minusy – w czasie pandemii COVID-19 to chyba wolni strzelcy oberwali najbardziej, nie mogli zbytnio liczyć na pomoc systemową.
Mimo wszystko, myślę, że freelancing to fajna sprawa i możliwość rozwoju, ale nie jest to zabawa dla każdego. Jeśli zastanawiasz się, czy powinieneś zostać freelancerem to świetnie trafiłeś. W dzisiejszym artykule przedstawię Ci kilka najważniejszych plusów i minusów tego rozwiązania. Oprócz tego, powiem Ci jakie pytania powinieneś sobie zadać przy podejmowaniu takiej decyzji.
Pewnie się domyślasz, że ten tytuł to z mojej strony lekka prowokacja. Wśród znajomych jestem raczej tym nienormalnym tytanem pracy, który nie umie wysiedzieć w jednym miejscu i nawet na żagle zabiera ze sobą książkę. I faktycznie uwielbiam wszelkie sposoby na produktywność, wiecznie mam przy sobie jakieś checklisty. Namawiam do tego, żeby kuć żelazo, działać, działać i jeszcze raz działać. Ale dzisiaj będzie inaczej. Dzisiaj będę zachęcać do tego, żebyś się trochę ponudził!
Zastanawiałeś się kiedyś nad tym, w jakich momentach wpadasz na swoje najlepsze pomysły? Założę się, że nie przy biurku albo nad kartką papieru. Czyli dokładnie nie wtedy kiedy trzeba. Najczęściej mówi się o nagłym przypływie weny albo nawet olśnieniu na spacerze, pod prysznicem, w kolejce w sklepie itd. (to dlatego dyktafon w moim telefonie jest zapełniony strzępkami tematów muzycznych a notatnik pęka w szwach od różnych ważnych pomysłów, które wpadły ot tak, przy okazji).
Może w takim razie warto sprawdzić, czy możesz prowokować takie przypływy weny samodzielnie? O pracy nad własną kreatywnością będzie jednak innym razem. Wróćmy do naszego lenistwa, bo przecież dla wielu z nas to wreszcie koniec z wyrzutami sumienia! Żartuję, nie ze mną te numery 😉
Zapraszam Cię dziś do kolejnej części cyklu o freelancingu. W pierwszym artykule (KLIK) wyjaśniłam kim jest freelancer i jak wygląda jego codzienność w pracy. Dzisiaj opowiem Ci jak wygląda taki rodzaj pracy od strony formalnej. Dowiesz się m.in.
– jakie są możliwości samozatrudnienia;
– jakie są plusy i minusy każdej z opcji;
– jakie są Twoje obowiązki i przywileje w poszczególnych opcjach.
Jeśli już od jakiegoś czasu funkcjonujesz w branży artystycznej, to pewnie spora część zawartych w tym artykule informacji jest Ci znana. Mimo tego zachęcam Cię do przeczytania, bo być może dostrzeżesz dla siebie nowe możliwości, których wcześniej nie rozważałeś. Jeśli natomiast wszelkie kwestie formalne freelancingu są Ci obce to rozsiądź się wygodnie – przed Tobą ogromna dawka nowej wiedzy.
Zawody kreatywne mają jeden duży atut: mamy możliwość być swoim własnym szefem i nie przepracować ani jednego dnia na etacie. Brzmi bajecznie, prawda? Faktycznie, wielu artystów decyduje się na to, by zostać freelancerem. Głównie ze względów finansowych. Ja sama po przekalkulowaniu zarobków na etacie i jako wolny strzelec, zdecydowałam się na to drugie. Problem w tym, że nie każdy dobrze rozumie istotę freelancu i tego kim jest – a raczej kim powinien być freelancer.
Dzisiejszym wpisem rozpoczynam serię artykułów na temat pracy na własnych zasadach. W tej serii dowiesz się m.in. jak wygląda życie freelancera, czy wolny zawód jest dla Ciebie, czy lepiej założyć własną firmę czy pracować na umowach o dzieło i zlecenie, o czym pamiętać zakładając działalność gospodarczą i wiele innych. Dzisiaj skupimy się na podstawach. Zacznijmy więc od tego…
Jako artysta na pewno nieraz wykonujesz utwory na zlecenie innych – instytucji kultury, prywatnych biznesów, NGO (organizacji pozarządowych) czy innych artystów. Mówiąc utwory, mam tu na myśli nie tylko dzieła muzyczne, ale też np. zdjęcia, wideo, grafiki, układy taneczne itd. itp.
W zależności od tego, jaką umowę podpiszesz (bo podpisujesz, prawda?) Twoje autorskie prawa zostają przekazane lub udzielasz na nie licencji. A czy wiesz jak później dociekać swoich praw i otrzymywać należne Ci wynagrodzenie za każdym razem, gdy ktoś z tego utworu skorzysta? Tu z pomocą przychodzą Ci Organizacje Zbiorowego Zarządzania Prawami Autorskimi.
Każdą umowę przed podpisaniem należy przeczytać. Taka banalna sprawa, prawda? Po co w ogóle o tym pisać?
Tylko czy aby na pewno jest to takie oczywiste?
Jako artystka-freelancer podpisywałam rocznie dziesiątki umów o dzieło z różnymi instytucjami kultury lub przedsiębiorstwami. Miałam to szczęście, że nie przydarzył mi się nigdy żaden incydent, w którym ktoś wykorzystałby moją niewiedzę czy nieświadomość i podsunął do podpisania niekorzystną umowę.
A mógłby.
Wiesz dlaczego?