Czy artystom wypada promować swoją twórczość, czy jest to rzecz zarezerwowana tylko dla komercyjnego chłamu?
Czy jeśli artysta wykupuje płatną reklamę na Facebooku to oznacza, że się sprzedał?
Czy promocja to rzeczywiście coś, czym artyści nie powinni brudzić sobie rąk?
Dzisiaj chcę się rozprawić z mitem, który głosi, że wartościowa sztuka powinna sprzedawać się sama. Jeśli też masz takie dylematy, rozsiądź się wygodnie i zapraszam do czytania 🙂
Jeśli jesteś muzykiem-wykonawcą i brałeś kiedykolwiek udział w nagraniach czyjegoś utworu, to z pewnością nie są Ci obce instytucje takie jak STOART i SAWP. Jeśli natomiast jeszcze o nich nie słyszałeś, najwyższa pora nadrobić zaległości, bo to właśnie te dwie organizacje mają za zadanie chronić Twoje prawa – Twoje, jako wykonawcy. W dzisiejszym artykule chcę Cię zapoznać ze STOART-em. TUTAJ możesz też poczytać o SAWP-ie, a TUTAJ znajdziesz ogólne informacje o organizacjach zbiorowego zarządzania prawami autorskimi.
Dzisiejszy artykuł jest kontynuacją cyklu dotyczącego ochrony praw autorskich. Jeśli nie czytałeś wcześniejszych, gorąco Cię do tego zachęcam. Tutaj znajdziesz ogólne informacje na temat Organizacji Zbiorowego Zarządzania Prawami Autorskimi: KLIK. Jeśli tworzysz własne utwory, z pewnością powinieneś znać ZAiKS: KLIK. Dzisiaj poznamy bliżej Stowarzyszenie Artystów Wykonawców Polskich. Decydując się na powierzenie swoich praw wykonawczych organizacji zbiorowego zarządzenia, będziesz musiał wybrać pomiędzy SAWP lub STOART, o którym pisałam tutaj KLIK. No to jedziemy.
Jako artyści (często freelancerzy), mamy bardzo niepewną sytuację finansową. Zarówno pod kątem bieżących zarobków, jak i przyszłej emerytury. Dziwnie to brzmi z ust 30paro-latki, ale tak, jestem zdania że nie mogę liczyć na państwo, jeśli chodzi o sensowną emeryturę i im szybciej zadbam o to sama, tym lepiej dla mnie. Umówmy się, nasze kontrakty najczęściej nie zapewniają sensownych składek emerytalnych. Do tego często pracujemy nieregularnie, nie jesteśmy w stanie przewidzieć przyszłych zarobków. W naszej branży nadal mnóstwo jest też tzw. ofert na czarno. Dlatego zwracam dużą uwagę i będę cały czas namawiać Cię, żeby zadbać o swoje finanse samodzielnie. Na ten temat na pewno pojawi się jeszcze kilka osobnych artykułów.
Dzisiaj chcę nieco ułatwić Ci zadanie, jakim jest kontrola nad swoimi zarobkami i wydatkami. Przedstawię Ci narzędzia, dzięki którym:
Postanowiłam dziś włożyć kij w mrowisko i znów poruszyć temat pieniędzy. To chyba jedna z największych bolączek w naszej branży. Dużo powstało na ten temat różnych mitów i stereotypów. Wiemy dobrze, że nie zawsze wysokie zarobki idą w parze z jakością sztuki i talentem twórcy. Wiemy też, jak bardzo niedofinansowana jest nasza branża. Ale w tym wpisie chcę się skupić nie na ogólnej kondycji materialnej artystycznego świata, lecz na tym co Ty sam lub sama możesz zrobić dla swojego portfela. Nie będzie tu narzekania na niesprawiedliwość tego świata, tylko konkretne pomysły, które możesz spróbować wdrożyć w życie. Na koniec polecę Ci też osoby, od których ja nauczyłam się ogarniać swoje finanse.
Na niedobór ciekawych pomysłów, my artyści, raczej narzekać nie możemy. Zdecydowanie gorzej jest jednak z ich realizacją. Dlaczego? Najczęściej odpowiedź jest prosta: brak funduszy!
Tak naprawdę istnieje jednak sporo możliwości, gdzie możemy tych pieniędzy szukać. Właśnie dlatego zaprosiłam do rozmowy Annę Małczuk-Wakulińską, która od lat pomaga zdobywać finanse na projekty kulturalne i naukowe, a także je realizować i rozliczać. Prowadzi też stronę kasanakulture.pl, gdzie doradza w temacie pozyskiwania funduszy (Polecam bardzo!).
Z naszej rozmowy dowiecie się m.in. gdzie szukać dofinansowań, czy trzeba mieć do tego działalność gospodarczą lub fundację, a także jak się w ogóle zabrać za wnioski dotacyjne. Zapraszam!
Podając potencjalnemu klientowi cenę za Twoją pracę twórczą, możesz obrać dwie ścieżki. Możesz rzucać stawkę z powietrza – taką, która wydaje Ci się odpowiednia i wiecznie się zastanawiać, czy to faktycznie odpowiednia suma. Albo możesz dużo wcześniej opracować sobie wspólny system wyceny dla wszystkich projektów i za każdym razem szybko obliczać ile czasu i wysiłku będzie Cię to zlecenie kosztować. Pewnie nie będzie to tajemnicą, że zdecydowanie polecam to drugie 😉
Wycenie pracy artysty poświęciłam cały cykl wpisów na tej stronie. Jeśli Ciebie również męczy ten temat, polecam zacząć od początku. Na dole tego wpisu znajdziesz spis pozostałych artykułów z cyklu. Dzisiaj chcę poruszyć jeszcze kilka tematów, o których często zapominamy, a które mogą mieć wpływ na ostateczną cenę naszych prac lub artystycznych usług.
Przygotowując się do nowego projektu, zawsze staram się podchodzić do niego indywidualnie, z zaangażowaniem, z sercem. Pewnie masz podobnie. Myślę, że to dobra cecha – udowadnia, że robimy to z pasją. Jednak gdy przychodzi do wyceny, powinniśmy umieć odstawić na bok emocje i spojrzeć obiektywnie na to, co nas czeka. Przy ustalaniu wynagrodzenia trzeba, według mnie, wziąć pod uwagę pewne stałe rzeczy, powtarzalne przy wszystkich projektach – to właśnie je dziś opiszę.
Wycena pracy artysty jest trudna.
O tyle trudna, że mamy do czynienia ze zjawiskami ulotnymi, takimi jak chociażby natchnienie, które nie zawsze przychodzi na zawołanie. Skoro TWORZYMY to z założenia powstaje coś, czego jeszcze nie ma. Jak więc mamy niby to wycenić przed zrobieniem? Do tego jest to nasza pasja, a skoro czerpiemy z tego przyjemność to jakoś tak głupio brać za to pieniądze, prawda?
Jakby tego było mało to wyceniając naszą pracę, w pewien sposób określamy ile warte są nasze autorskie rozwiązania, nasz talent, nasz warsztat szlifowany od lat… Cała masa rzeczy, które wpływają na ostateczną cenę.
Rozmawianie o pieniądzach jest trudne. Niezręczne. Gdy przychodzi do ustalania wysokości wynagrodzenia za naszą pracę zwykle nie wiemy jak się za to zabrać. No bo jak wycenić talent? Nie ma czegoś takiego jak stawka rynkowa, nie uczą nas też negocjacji na studiach artystycznych. Często boimy się rzucić zbyt wysoką cenę, żeby nie wystraszyć klienta. Toczymy ze sobą negocjacje we własnej głowie. W efekcie rzucamy zaniżoną kwotę, klient akceptuje ją bez mrugnięcia okiem, a my plujemy sobie w brodę, że „trzeba było zażyczyć sobie więcej!”. Znasz to? Jeszcze gorzej, jeśli po usłyszeniu kwoty, klient mówi: „za drogo”. I co wtedy?
Mało który artysta ma precyzyjną taktykę wyceny swojej pracy. Przeważnie wymyślamy kwoty z powietrza, takie które wydają nam się odpowiednie. I choć z pewnością każdy Twój projekt jest nieco inny, zapewniam Cię że da się opracować dla nich wspólny system wyceny. Należy jednak odpowiednio się do tego przygotować.